Op 1 november 2023 trad het Vlaams Pachtdecreet in werking. Het verving de oude federale Pachtwet voor alle onroerende goederen in het Vlaams Gewest. Het nieuwe decreet geldt zowel voor bestaande als voor nieuwe pachtovereenkomsten.
Hoewel het Pachtdecreet al een tijdje van kracht is, zetten we graag de belangrijkste wijzigingen nog eens op een rijtje.
1. Schriftelijke pachtovereenkomst afdwingbaar
Hoewel een schriftelijke pachtovereenkomst niet verplicht is, kan zowel de pachter als de verpachter dit nu afdwingen via de rechtbank. De procedure start met een aangetekende ingebrekestelling. Wordt er geen akkoord bereikt, dan kan de rechter:
- bij een vordering van de pachter: een nieuwe pachtperiode van 9 jaar toekennen (pachtvernieuwing);
- bij een vordering van de verpachter: de (mondelinge) pacht ontbinden, als dit werd vermeld in de ingebrekestelling.
Bovendien moet een schriftelijke overeenkomst voortaan bepaalde verplichte vermeldingen bevatten, inclusief een plaatsbeschrijving.
2. Betaling van de pachtprijs alleen nog in geld
Vroeger kon de pachtprijs ook ‘in natura’ betaald worden, wat soms tot onbedoelde toepassingen van de Pachtwet leidde. Dat is verleden tijd: voortaan moet elke pachtprijs in geld worden betaald.
3. Nieuwe regeling voor kleine grondeigenaars
Ben je een particuliere eigenaar van maximaal 1,5 hectare grond? Dan kan je een pachtovereenkomst afsluiten voor een vaste termijn van 9 jaar, zonder dat er opzeg nodig is. Na afloop beschik je opnieuw volledig vrij over je grond.
Deze regeling is vooral bedoeld voor niet-landbouwers die hun eigendom willen verpachten zonder gebonden te zijn aan de klassieke pachtbescherming.
4. Opzeg voor verkoop van gronden
Wil je jouw grond verkopen (pachtopzegging voor vervreemding)? Dan kan je dat na 18 jaar pacht (twee termijnen van 9 jaar) met opzeg doen, op voorwaarde dat dit recht voorzien is in een schriftelijke pachtovereenkomst. Let wel:
- De regeling geldt alleen voor gronden, niet voor gebouwen.
- De opzeg moet gebeuren tussen vier en twee jaar voor het einde van de lopende pachtperiode.
- The verkoopakte (authentieke akte tot vervreemding) moet verleden zijn vóór de pacht eindigt.
- Werd de akte niet binnen deze termijn verleden? En had de pachter het goed nog niet verlaten? Dan blijft de opzeg zonder gevolg.
- Had de pachter het goed wel al verlaten? Dan heeft hij recht op terugkeer met schadevergoeding (of alleen een schadevergoeding, indien gewenst).
5. Specifieke regeling bij gepensioneerde pachters
Vanaf de wettelijke pensioenleeftijd kan de verpachter de pachter vragen of hij of zij een rust- of overlevingspensioen ontvangt. Kan de pachter dit niet aantonen, of wijst hij geen bevoorrechte opvolger aan, dan wordt de pachter geacht met pensioen te zijn en kan de pacht worden beëindigd.
- Als de pachter wél een opvolger aanwijst, maar de exploitatie binnen een jaar na het antwoord van de pachter niet effectief wordt verdergezet, kan de verpachter alsnog de pacht beëindigen.
- Gepensioneerde pachters genieten bovendien niet langer een voorkooprecht.
6. Invoering van het statuut van ‘veilige koper’
Wordt een gepachte grond verkocht? Dan behoudt de pachter zijn rechten als de koper verklaart de pachtovereenkomst minstens twee nieuwe termijnen (18 jaar) te respecteren. In dat geval kan de pachter zijn voorkooprecht niet overdragen aan een derde.
Wil je weten of jouw pachtovereenkomst correct is opgesteld?
Of wil je weten wat jouw opties zijn als verpachter of pachter? Our pro experts staan klaar om je te begeleiden bij elke stap. Contact us voor vrijblijvend advies.
